Doğal Kaynaklarımız Nedir Ve
Kaça Ayrılır
Doğal Kaynaklarımız Nasıl Korunabilir
Doğal Kaynaklarımızın Önemi Nedir
Doğada
kendiliğinden oluşmuş, insan aklı ve tekniğinin ürünü olmayan, meydana gelme
aşamasında insanın herhangi bir rolünün bulunmadığı bütün zenginlik kaynakları “doğal
kaynak” olarak adlandırılır Kısaca doğada bulunan ve insan ihtiyacını
karşılayabilecek her şeye denir
Ayrıca doğal kaynaklara ilgili bir diğer hususta insansız bir doğada doğal
kaynakların hiçbir hükmü yoktur Geniş açıyla bakınca insan dışındaki her türlü
doğada bulunan varlıklar doğal kaynaktır
Tarımda kullanılan topraklar, bitki ve hayvanlar, maden filizlerine sahip
kayalar, petrol, kömür uranyum, inşaatlarda kullanılan taşlar, güneş ışığı,
hava, su gibi insan ve çevresini etkileyen tüm faktörler doğal kaynak ifadesi
ile belirtilir Çünkü herhangi bir varlığa kaynak hükmü insan sayesinde
verilmektedir
İktisadi gözle bakılınca üretim faaliyetleri içinde emek önemli bir faktör
olduğu için insani dahi doğal kaynaklar içinde sayan ekonomik görüşler vardır
Dünya üzerinde yapılan pek çok beşerî faaliyetin temelinde doğal kaynaklar
vardır Diğer faaliyetler bu kaynaklar üzerinde şekillenir Örneğin, tarım
aslında beşeri bir faaliyettir Ancak faaliyetin esas kaynağı doğal bir kaynak
olan tarım topraklarıdır Aynı şekilde sular da doğal bir kaynak olup bu ortamda
yapılan ulaşım, turizm, balıkçılık ve su ürünleri avcılığı ve yetiştiriciliği
etkinlikleri birer beşeri faaliyettir
Doğal Kaynaklanın Sınıflandırılması
Doğal kaynaklar, çok fazla çeşitlilik gösterir Örneğin, günlük hayatta
kullandığımız kâğıt, kalem, evlerimizde kullandığımız eşyalar birer doğal
kaynak ürünüdür Çeşit bakımından zengin olan doğal kaynaklar değişik ölçütler
göz önüne alınarak sınıflandırılabilirBu sınıflandırma temelde tükenebilen
doğal kaynaklar ve tükenmeyen doğal kaynaklar şeklinde olmaktadır Şimdi bu
sınıflandırmanın hangi ölçütlere göre yapıldığını aşağıdaki kavram haritasını
inceleyerek görelim
ATükenmeyen Doğal Kaynaklar
1Daimi Kaynaklar:
a)Rüzgar
b)Su
c)Güneş
d)Dalga
2Belli şartlarda kendini yenileyebilen Kaynaklar:
a)Orman
b)Jeotermal Kaynaklar
c)Toprak
d)Hava
BTükenen Doğal Kaynaklar:
1Petrol
2Doğal gaz
3Kömürler
4Madenler
1-Tükenmeyen Doğal Kaynaklar: Tükenmeyen doğal kaynaklar kendi arasında
daimi kaynaklar ve belli koşullar dâhilinde kendini yenileyebilen kaynaklar
şeklinde ikiye ayrılır
A- Daimi Kaynaklar: Kullanıldığı
zaman kendilerini üreme veya madde döngüleri yoluyla yenileyerek tükenmeyen
kaynaklardır Genelde tüm canlı kaynaklar bu gruba girer Su, rüzgâr, güneş,
dalga
1-Rüzgâr: Yüksek ve alçak
basınç merkezleri arasındaki basınç farkından kaynaklanan yatay yönlü hava
hareketleridir Rüzgâr enerjisinden elektrik enerjisi üretiminde
yararlanılmaktadır Rüzgâr enerjisinden yararlanabilme, rüzgârın esiş hızına
bağlı olduğu için sınırlı bölgelerde kullanılabilmektedir Rüzgâr enerjisi
kullanan sistemlerin çevreye zararları oldukça azdır
2-Dalga: Dalgalardaki
enerjinin kaynağı rüzgârlardır Sadece deniz kıyılarında yararlanılabildiği için
Dünya'da kullanma olanakları sınırlıdır Tüm Dünya'da bir yılda dalgalardan elde
edilecek enerjinin, 200 milyon taş kömüründen elde edilecek enerjiye denk
geldiği tahmin edilmektedir
3-Güneş: Güneş
enerjisinden ısıtma ve soğutma sistemlerinde, elektrik enerjisi üretiminde,
havalandırma tesislerinde yararlanılmaktadır Gelecekte güneş enerjisine dayalı
teknolojilerin gelişmesiyle güneş enerjisi kullanımı daha da yaygınlaşacaktır
4-Su: Su canlıların
hayatlarını sürdürebilmeleri için zorunlu bir kaynak olup, yaşamın
sürekliliğini sağlayan doğal bir kaynaktır Ayrıca döngü yoluyla belli ölçülerde
kendini yenileyebilen bir kaynaktır Ayrıca içinde çeşitli canlıların yaşadığı
doğal bir ortamdır
Sular; yer üstü, yeraltı ve atmosfer arasında sürekli hareket halindedir
Yeryüzüne yağış olarak düşen su, yer üstü ve yeraltı su kaynaklarını besler
Başlıca su kaynakları; Okyanuslar, denizler, akarsular, göller, sulak alanlar,
buzullar, yeraltı suları ve havadaki su buharıdır
B- Belirli Şartlar Dâhilinde Kendini Yenileyebilen Kaynaklar: Belli ölçülerde kullanıldığı zaman
veya olağan yıllık artışlarını aşmayacak şekilde kullanıldığı sürece madde
döngüler yoluyla kendilerini yenileyebilen kaynaklardır
Orman: Ormanlar doğru bir
şekilde işletildiği ölçüde kendini yenileyen bir kaynaktır Ayrıca çeşitli bitki
ve hayvanları barındıran bir ekosistemdir Ormanlar, sayısız ürünleriyle ve
işlevleriyle yüzyıllardır insanlar için vazgeçilmez bir kaynaktır
Ormanların ekonomik Yararları:
Ana ürünler olarak; Odun, kertse, kâğıt, mobilya, tel ve maden direği, travers;
Yan ürünler olarak kozalak, şimşir, reçine, palamut, kestane, reçine, ıhlamur,
ada çayı, sığla yağı vb elde delir
Doğal Kaynakların Faydaları:
Doğal kaynakların insan ve toplum hayatında çok önemli bir yeri vardır Yaşamı
fonksiyonel hâle getiren araç ve gereçlerin tamamına yakını doğal kaynaklardan
sağlanmaktadır
İnsanlar da doğadaki her canlı gibi yaşamak için madde ve enerji kullanmak
zorundadır Canlılar madde ve enerji ihtiyaçlarını doğal kaynakları kullanarak
karşılarlar İnsanlar ilk çağlardan itibaren doğal kaynaklardan farklı
şekillerde yararlanmışlar, bunun sonucunda da medeniyetler ortaya çıkmıştır
Sanayi toplumu, uzay çağı ve bilgi toplumunun doğuşu da doğal kaynaklardan
sağlanan ürünler sayesinde gerçekleşmiştir
Etrafımıza baktığımızda insan eliyle yapılmış yollar, köprüler,
fabrikalar, binalar, otomobiller, barajlar görürüz Bir an olsun dünya üzerinde
insan faaliyetlerinin hiç olmadığını ya da yaşanmadığını düşünelim O zaman
dünyadaki değişim doğal haliyle devam edecekti Oysa doğa insan faaliyetleri
sonucunda şekillenmekte, insanların yaşadıkları alanları kendilerine uyarlaması
ile farklı bir boyut ve özellik kazanmaktadır
kaynak : http://www.bilgizenginleri.com/cografya/9521-dogal-kaynaklar-nedir.html
kaynak : http://www.bilgizenginleri.com/cografya/9521-dogal-kaynaklar-nedir.html
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder